
Από το larissanet.gr
Ο Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός που μεγάλωσε στη Λάρισα μαθαίνει Βλάχικα σε όσους ενδιαφέρονται με έναν έξυπνο και αποτελεσματικό τρόπο.
Δύσκολα μπορεί να καταγραφεί πόσους Βλάχους έχει η Λάρισα… Σίγουρα πολλούς και μάλιστα περήφανους. Δημιουργικούς, μορφωμένους, εύστροφους και ικανούς.
Ένας τέτοιος φαίνεται πως είναι και ο Θωμάς Τάχης που έμαθε τα πρώτα του γράμματα σε σχολεία της Λάρισας και αφού πέρασε μια ολόκληρη ζωή διδάσκοντας αποφάσισε να αφιερωθεί σε κάτι που αγαπά ιδιαίτερα. Την διδασκαλία των Βλάχικων μέσω ενός βιβλίου και το ενδιαφέρον είναι μεγάλο.
Ας ξεκινήσουμε όμως με τα βασικά: Τι είναι η Βλάχικη γλώσσα;
Η Βλάχικη (Αρωμανική) γλώσσα, είναι μια αυτόνομη νεολατινική γλώσσα, ήδη διαμορφωμένη τον 6ο αιώνα μ.Χ. Μετά την Πρωτορωμανική περίοδο, από τη λαϊκή λατινική της Βαλκανικής (Latinum Balcanicum) προήλθαν τέσσερις (4) νεολατινικές γλώσσες.
Η Αρωμανική (Βλάχικη) και η Μογλενίτικη στον άξονα της Εγνατίας και η Ιστρορουμανική και η Δακορουμανική στον άξονα του Δούναβη. Με τον ίδιο τρόπο, από τη Δυτική λατινική προήλθαν και οι υπόλοιπες σύγχρονες νεολατινικές γλώσσες, δηλαδή τα Ιταλικά, τα Ισπανικά, τα Γαλλικά και τα Πορτογαλικά. Έτσι εξηγούνται και οι ομοιότητες της Βλάχικης (Αρωμανικής) γλώσσας σε γραμματική και συντακτικό με τις συγκεκριμένες Ευρωπαϊκές γλώσσες, καθώς και με τις αντίστοιχες νεολατινικές γλώσσες της Βαλκανικής.
Η Βλάχικη γλώσσα ήταν ανέκαθεν προφορική, όπως και το 1/3 των γλωσσών παγκοσμίως. Πιθανόν αυτό να οφείλεται και στις ιδιαιτερότητες της ζωής των ανθρώπων που την μιλούσαν.
Όλες οι γλώσσες είναι δυνατόν και είναι επιβεβλημένο να εγγραμματιστούν, καθώς μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να διασωθούν και να παραμείνουν ζωντανές στο χρόνο.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο και στο πλαίσιο του εγγραμματισμού της Βλάχικης (Αρωμανικής) γλώσσας, γίνεται χρήση του λατινικού αλφαβήτου, με παράλληλη προφορά όλων των λέξεων στα Ελληνικά, με στόχο την μεγαλύτερη εξοικείωση όλων των αναγνωστών, ανεξαρτήτως ηλικίας και επιπέδου εκπαίδευσης.
Ας πάμε όμως και στον πρωταγωνιστή της σημερινής ιστορίας που φιλοξενεί το Larissanet.gr και αυτός δεν είναι άλλος από τον συγγραφέα.
Ο Τάχης Θωμάς είναι συνταξιούχος καθηγητής φιλόλογος. Κατάγεται από την Αετομηλίτσα (γνωστό ως Ντένισκο), βλαχοχώρι του νομού Ιωαννίνων και μένει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.
Είναι παντρεμένος με τη Μαρία και έχει δύο παιδιά, το Σταύρο και την Ανδρονίκη.
Γεννήθηκε στην Αλβανία το 1950. Εκεί βρέθηκαν οι γονείς του με τον εμφύλιο πόλεμο. Επέστρεψε στη Ελλάδα σε ηλικία 9 ετών. Τις πρώτες γραμματικές του γνώσεις έλαβε στα Δημοτικά σχολεία Πουρναρίου και Καλαμακίου Λάρισας, καθώς και στο Γυμνάσιο Συκουρίου και Β΄ Γυμνάσιο Λάρισας, όπου πέρασε με εξετάσεις. Σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και δίδαξε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο Κρύας Βρύσης Γιαννιτσών αρχικά και εν συνεχεία στο Λύκειο Νεαπόλεως και 2ο Λύκειο Κάτω Τούμπας στη Θεσσαλονίκη.
Εξειδικεύτηκε στη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας και της Λατινικής.
Μέσα στο Βλάχικο περιβάλλον που έζησε έμαθε σωστά τη Βλάχικη γλώσσα, τη σεβάστηκε, δεν την αλλοίωσε, ούτε την παραποίησε. Γι’ αυτό και θέλησε να ασχοληθεί σοβαρά με την καταγραφή και διδασκαλία της έχοντας ως στόχο τη διατήρηση της Βλάχικης γλώσσας και τη διασφάλιση της γνήσιας πολιτιστικής κληρονομιάς των Βλάχων.
Ασχολήθηκε πολλά χρόνια με τα πολιτιστικά δρώμενα της Αετομηλίτσας. Διετέλεσε επί σειρά ετών Πρόεδρος του συλλόγου Αετομηλιτσιωτών Γράμμου “Η Αετομηλίτσα» και επί θητείας του ιδρύθηκε το Πνευματικό κέντρο Αετομηλίτσας. Επίσης, είχε ενεργή συμμετοχή στην παραγωγή της ταινίας του Γιάννη Προκόβα «Ο Βλάχικος γάμος». Εδώ και πέντε χρόνια διδάσκει αφιλοκερδώς τη Βλάχικη γλώσσα στις εγκαταστάσεις του συλλόγου Αετομηλιτσιωτών Γράμμου «Η Αετομηλίτσα», στη Θεσσαλονίκη.
Τo Βιβλίο Μαθαίνουμε τη Βλάχικη γλώσσα είναι μία μέθοδος εκμάθησης της Βλάχικης γλώσσας που περιλαμβάνει:
- 25 εικονογραφημένες διδακτικές ενότητες
- 17 κείμενα κατανόησης γραπτού λόγου
- 17 ασκήσεις παραγωγής γραπτού λόγου
- 24 τραγούδια (κατανόηση προφορικού λόγου)
- 13 ασκήσεις παραγωγής προφορικού λόγου (παιχνίδια ρόλων)
- Παράρτημα με θεματικό λεξιλόγιο και εκφράσεις
- Κατάλογο ρημάτων
Ένα μικρό απόσπασμα
Απόσπασμα προλόγου του συγγραφέα Θωμά Τάχη:
«Πιστεύω βαθιά μέσα μου πως είναι ασέβεια απέναντι στους βλάχους προγόνους μας να αφήσουμε τη γλώσσα μας να χαθεί: “S’ alâsâmŭ limba armâneascâ sî chearâ”.
Εκείνοι την κράτησαν ζωντανή επί δύο και πάνω χιλιάδες χρόνια, και μάλιστα χωρίς να καταγραφεί, μόνο προφορικά: “Fârâ s’ u yrâmseascâ, goalâ cu zborlu”.
… Σήμερα οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Η γλώσσα μας δεν ομιλείται στις βλάχικες οικογένειες εκτός από σπάνιες περιπτώσεις. Η γενιά μου, μάλλον, είναι η τελευταία που μιλάει βλάχικα. Όλο αυτό με έβαλε σε σκέψεις. Έπρεπε κάτι να κάνω, να ασχοληθώ σοβαρά με την καταγραφή και τη διδασκαλία της βλάχικης γλώσσας. Περίμενα την ευκαιρία και την ηθική στήριξη από κάποιον ή κάποιους.
…Και η ευκαιρία ήρθε. Κάποιο καλοκαίρι στο Ντένισκο (Αετομηλίτσα) με πλησιάζει ο κουμπάρος μου, Θεόδωρος Νιτσιάκος -πετυχημένος επιχειρηματίας, βλάχος από μάνα και πατέρα, άνθρωπος που μιλάει τη βλάχικη γλώσσα από τα σπάργανα, απλός, λαϊκός, υπέρμαχος και θιασώτης της άποψης ότι κάτι πρέπει να γίνει, ώστε να σωθεί η γλώσσα μας- και μου λέει:
«Θωμά, λέμε να ασχοληθούμε με τη διδασκαλία της βλάχικης γλώσσας. Τι γνώμη έχεις;».
Η απάντησή μου ήταν: «Προχωράμε! Είμαι στο πλευρό σου».
Έτσι, με την ηθική και οικονομική στήριξη του Θεόδωρου αρχίσαμε αμέσως τη διδασκαλία».